شماره نظریه: ۷/۱۴۰۴/۲۵۰
شماره پرونده: ۱۴۰۴-۱۶۸-۲۵۰
تاریخ نظریه: ۱۴۰۴/۰۹/۲۹
موضوع استعلام
اگر معاون ارجاع دادسرا در زمان بررسی شکواییه (با استفاده از سامانه) متوجه شود که صلاحیت رسیدگی با دادسرای دیگری است (به دلایلی مانند محل ارتکاب جرم یا سابقه متهم در حوزه دیگر)، آیا میتواند مستقیماً و با دستور اداری، شکایت را به دادسرای صالح ارجاع دهد؟ یا حتماً باید پرونده به شعبه تحقیق ارجاع شود تا آن شعبه قرار عدم صلاحیت صادر کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
تحلیل قوانین و نتیجهگیری
بر اساس مواد ۱۱۶، ۱۱۷، ۱۱۸، ۳۱۰ و ۳۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری و مواد ۲۶ و ۲۷ قانون آیین دادرسی مدنی:
1- تشخیص صلاحیت یا عدم صلاحیت یک مرجع قضایی، با همان مرجع است و جزو قواعد آمره محسوب میشود.
2- در امور کیفری، نفی صلاحیت یک دادسرا باید به صورت قرار قضایی عدم صلاحیت باشد، نه یک دستور اداری.
3- این رویه برای حفظ حقوق اصحاب دعوا و رعایت تشریفات قانونی الزامی است.
تکلیف قانونی در فرض سؤال:
1- در جرایم عمومی (غیر از جرایم موضوع ماده ۳۰۲ ق.آ.د.ک): اگر دادستان یا معاون وی به عدم صلاحیت معتقد باشند، باید پس از ارجاع پرونده به دادیار، توسط دادیار قرار عدم صلاحیت صادر شود.
2- در جرایم موضوع ماده ۳۰۲ (با صلاحیت بازپرس): تصمیم در مورد صلاحیت با بازپرس دادسرای اول است.
نتیجهگیری نهایی:
ارجاع مستقیم شکایت از یک دادسرا به دادسرای دیگر با دستور اداری (غیرقضایی) فاقد وجاهت قانونی است. راه قانونی، ارجاع به شعبه تحقیق (دادیار) جهت بررسی و صدور قرار عدم صلاحیت است.
